Çok uzayan, bükülen, dokunma hassasiyeti gösteren ve çok elastik malzemelerin testlerinde temaslı ekstensometrelerin kullanımı sakıncalı ve problemli olabilmektedir. Bu tür malzemelerin uzama değerlerinin dokunmadan hassas bir şekilde ölçülebilmesi için geliştirilmişlerdir.

Dokunmasız ekstensometrelerde hassas malzemelerin üzerinde test sonuçlarını etkileyecek hiçbir yük olmaz. Numune tamamen bağımsızdır.

Isı kabinli ölçmelerde cam levha arkasından ölçme yapıldığı için kabin içi sıcaklıkta değişimler olmaz.

Zwick/Roell üç ayrı model temassız ölçme sistemi sunar.

• Optik ekstensometre
• Lazer ekstensometre
• Video ekstensometre

A- Optik Ekstensometre

Malzeme üzerine standartlarda belirtilen aralıkta veya bağımsız olarak iki adet yansıtıcı noktalar (2mm) yapıştırılır. Optik aydınlatma sayesinde numuneden yansıyan ışığın takip edilmesi prensibi ile çalışır.

Test işlemi başladığında ekstensometre otomatik veya manuel olarak harekete geçer. 6 mm tarama alanı sayesinde markalar rahatlıkla tespit edilir ve tüm test boyunca her iki markanın pozisyonu ile markalar arasındaki mesafe takip edilerek aynı anda uzama değerleri tespit edilir.

Optik aydınlatmanın malzeme üzerine 5^o ila 45^o derece arasında gönderilmesi yeterlidir. Bu sayede numune üzerinden yansıyacak ve test sonuçlarını etkileyecek ışık kümesinden etkilenmez. Ayrıca entegre sinyal tanımlayıcı sayesinde etraftaki daha yüksek ışık kümelerinin elenmesini sağlar.

Optik ekstensometreye ek olarak, 10-50 mm, 50-100 mm, 10-300 mm aralıklarda otomatik markalama aparatı verilebilir.

Yüksek çözünürlük ve ölçme hassasiyeti sağlar. Kuvvet uzama eğrisi çizimi eş zamanlıdır.

B- Lazer Ekstensometre

Lazer ekstensometreler özellikle lastik ve elastomer malzemelerin testlerinde kullanılırlar.

Özel bir sistem ile malzeme üzerine gönderilen ışık huzmesi malzeme üzerinden yansıdığında başka bir mercek tarafından toplanır. Numune üzerinden yansıyan ışık ile markalardan yansıyan ışığın dalga boyu farkına göre markaları takip eder ve uzama değerine eş zamanlı olarak bilgisayara aktarır.

Malzeme üzerine hiçbir etki bırakmaması ve ısı kabini montajlı sistemlerde de problemsiz olarak çalışması en büyük avantajıdır.

C- Video Ekstensometre

Video ekstensometre her tür plastik, metal, lastik, folyo ve bileşik malzeme testlerinde şekil değişimlerini dokunmasız ve yüksek hassasiyette ölçebilmektedir.

Metallerde çok hassas ölçüm gerektiren, kesit daralması (r&n) değerlerinin saptanması ve EN 10002-1 normuna göre çekme testlerinde fiziksel değerlerin hesaplanması konusunda çok başarılıdır.

Malzeme cinsine göre kullanılan video kameranın çözünürlüğünü seçmek mümkündür.

Malzeme üzerinden alınan görüntü, resim şeklinde dijital olarak işlenir .Test sırasındaki değişim bir işlemci tarafından değerlendirilerek uzama ölçümleri yüksek hassasiyette bilgisayara gönderilir ve değerlendirilerek eş zamanlı olarak grafiğe ve sonuçlara yansıtılır.

Çevre ve malzemeye bağlı olarak yüzeyler farklı bir yansıma yaratmak için fosforlu bir kalem ile işaretlenir. L0 boyu bu işaretli bölgede otomatik olarak tespit edilir.

Ölçme sırasında yakalanan yüzey alanının büyüklüğü objektife bağlı olarak değişebilir.

Çözünürlülük ve ölçme hassasiyeti görüntünün tamamında çok yüksektir.

Hem uzama hem kesit daralmasını aynı anda ölçebilir.