MALZEMELERDE AKMA ÖLÇÜMÜ

Malzemeye; çekme veya basma yönünde bir kuvvet uygulanıp bırakıldığında deforme olmayarak ilk şekline geri dönebildiği bölgeye elastik bölge adı verilir. Bu bölgenin sonlandığı kuvvetten itibaren malzemenin iç yapısında değişme olur ve deformasyon başlar. Plastik deformasyonun başladığı bu  bölgeye Akma Bölgesi adı verilir. Malzemenin dayanımı ve yapısı hakkında çok önemli bir değer olan akma noktasının oldukça hassas bir şekilde ölçülmesi gerekmektedir.

Sürekli akma göstermeyen malzemelerde, test eğrisinin formunda belirgin bir değişiklik olur. Bu değişiklik kuvvette dalgalanmalar şeklinde grafikte rahatlıkla görülebilmektedir. Bu tip malzemelerde Üst akma (Reh- Upper Yield Stress) ve Alt akma (ReL- Lower Yield Stress) değerleri akma olarak alınır.

Sürekli akma gösteren malzemelerde ise, test eğrisinin formunda bir değişiklik meydana gelmez ve belirgin akma olmadığı için akma değerinin ölçümü tam olarak yapılamaz. Bu amaçla standartlarda belirlenen bir toplam uzama değerinde (0.1 %, 0.2% gibi), test eğrisi üzerinden akma değeri ölçülür.  

Özellikle düşük uzama gösteren metal malzemelerde veya çeneler içerisinden de uzama gösterebilecek elastik malzemelerde çok düşük uzama değişimleri dahi, çok hassas ve küçük bir uzama aralığında hesaplanması gereken akma noktasının tespitinde hatalara yol açarak malzemenin yanlış değerlendirilmesine sebep olabilmektedir.

Bu nedenle akma noktası hesaplanırken malzeme üzerinde farklı bölge içerisinden harici uzama ölçümü yapılmalıdır. Zwick/Roell firması bu ölçümleri yapabilmek için çeşitli hassasiyet ve ölçüm aralıklarında ekstensometreler ( harici uzama ölçer) kullanmaktadır.

Ekstensometreler (Harici Uzama Ölçerler) hakkında detaylı bilgi almak için buraya tıklayınız